NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
91 - (1868) حدثنا
محمد بن
عبدالله بن
نمير. حدثنا
أبي. حدثنا
عبيدالله عن
نافع، عن ابن
عمر. قال: عرضني
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يوم أحد
في القتال.
وأنا ابن أربع
عشرة سنة. فلم
يجزني. وعرضني
يوم الخندق،
وأنا ابن خمس
عشرة سنة.
فأجازني.قال
نافع: فقدمت
على عمر بن
عبدالعزيز،
وهو يومئذ
خليفة. فحدثته
هذا الحديث.
فقال: إن هذا
لحد بين
الصغير
والكبير. فكتب
إلى عماله أن
يفرضوا لمن
كان ابن خمس
عشرة سنة. ومن
كان دون ذلك فاجعلوه
في العيال.
{91}
Bize Muhammed b.
Abdillâh b. Numeyr rivayet etti. (Dediki): Bize babam rivayet etti. (Dediki):
Bize Ubeydullah, Nâfi'den, o da İbni Ömer'den naklen rivayet etti. İbni Ömer
şöyle demiş:
Uhud harbi günü
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) beni harbte teftiş etti. (O zaman) on
dört yaşında idim. Bana müsaade etmedi. Beni Hendek günü de teftiş etti. (O
zaman) onbeş yaşında idim. Ve bana müsâade etti.
Nâfi' demiş ki: Bunun
üzerine Ömer b. Abdilâzîz'in yanına gittim. O gün halîfe idi. Ve kendine bu
hadîsi söyledim. Ömer:
— Gerçekten bu,
küçüklükle büyüklük arasında bir sınırdır. Dedi; ve me'murlarına: onbeş yaşında
olan kimseye asker aylığı bağlamalarını yazdı. Bu yaştan aşağı olanı çocuklara
katın! Dedi.
(1868) - وحدثناه
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا
عبدالله بن
إدريس
وعبدالرحيم
بن سليمان. ح
وحدثنا محمد
بن المثنى.
حدثنا
عبدالوهاب
(يعني الثقفي)
جميعا عن
عبيدالله،
بهذا الإسناد.
غير أن في
حديثهم: وأنا
ابن أربع عشرة
سنة
فاستصغرني.
{…}
Bize bu hadîsi Ebü Bekir
b. Ebî Şeybe de rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. İdrîs ile Abdurrahîm
b. Süleyman rivayet ettiler. H.
Bize Muhammed b. Müsennâ
dalıi rivayet etti. (Dediki): Bize
Abdülvehlıâb (yâni Sekafi) rivayet etti. Bunlar hep birden Ubeydullah'dan bu
İsnâdla rivayette bulunmuşlardır. Yalnız onların hadîsinde:
«Ben on dört yaşında idim,
de beni küçük gördü.» ifadesi vardı.
İzah:
Bu hadîsi Buhâri
«Kitâbifş-Şehâdât» da; îbni Mâce «Hudûd» bahsinde tahrîc etmişlerdir.
Bulûğ yaşından murâd :
Harbde ve diğer işlerde sahibine erkek hükmü verilen yaştır. Erkeklerin ihtilâm
olmakla, kadınların hayz görmekle bulûğa erdiğinde ulemâ müttefiktir. îhtilâmı
geciken erkeklerle hayz görmesi geciken kadınlar hakkında ihtilâf edilmiştir.
Bâzıları erkeklerin onyedi veya onsekiz yaşında baliğ sayılacağını, kadınlarda
ise gebe kalmak gibi şeylerin, bulûğa alâmet olacağını söylemişlerdir.
imâm Şafiî, imâm Ahmed
, Evzaî, İbni Vehb ve Hanefîler'den îmâm Ebû Yûsuf'la îmâm Muhammed bulûğ
yaşını onbeş sene olmakla sınırlandırmış; ve: «Erkek, kadın onbeş yaşını
tamamlayınca mükellef olurlar. Artık ihtilâm olmasalar bile ibâdetlerin farz
olması ve saire gibi hükümler onlar hakkında da câridir. Bu yaşta bir oğlana
ganimetten erkek hissesi verilir. Küffardan onbeş yaşında olanları öldürmek
caiz olur.» demişlerdir.
îmâm A'zam bulûğ
yaşının kadınlarda onyedi, erkeklerde on dokuz, bir rivayette onsekiz olduğunu
söylemiştir, ki Sevrî'nin kavli de budur.